Invest in Dąbrowa Górnicza

Konstytucja Biznesu wchodzi w życie

W poniedziałek 30 kwietnia wchodzi w życie tzw. konstytucja biznesu – pakiet pięciu ustaw, które mają ułatwiać życie przedsiębiorcom. Nowe przepisy wprowadzają istotne zmiany w prowadzeniu działalności gospodarczej, m.in. w kontakcie z urzędami. W Konstytucji dla Biznesu znajdują się:

• Prawo przedsiębiorców;
• Ustawa o rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców;
• Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy;
• Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;
• Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz niektóre inne ustawy z pakietu Konstytucji biznesu.

Prawo przedsiębiorców zastąpi ustawę o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2.07.2004 r. Zgodnie z ustawą, definicja działalności gospodarczej nie będzie zawierała już wyliczenia rodzajów działalności. Zamiast tego będzie wskazywała na cechy takiej działalności tj.: zorganizowanie, zarobkowość, wykonywanie jej we własnym imieniu oraz ciągłość (art. 3).

Niektóre osoby będą mogły prowadzić działalność gospodarczą bez jej wcześniejszej rejestracji (działalność nieewidencjonowana – czyli  wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej (art. 5). To spowoduje, że osoby wykonujące drobne lub dorywcze prace nie będą musiały rejestrować się w CEIDG oraz opłacać składek ZUS pod warunkiem, że wartość przychodu miesięcznego nie przekroczy połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2018 r. 1050 złotych). Osoba spełniająca te przesłanki może jednak, jeśli chce, złożyć wniosek o wpis do CEIDG. Taka działalność stanie się działalnością gospodarczą z dniem określonym we wniosku. Jeżeli, przychód należny z działalności przekroczył w danym miesiącu podaną wysokość, to działalność ta staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości przychodu. W takim przypadku, osoba wykonująca działalność gospodarczą składa wniosek o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie wysokości przychodu należnego.     Jako działalności nieewidencjonowanej nie można uznać działalności reglamentowanej (art.44 ust. 3). Przepisy o działalności nieewidencjonowanej stosuje się również do działalności wykonywanej przez osoby, które w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy nie były wpisane do CEIDG lub których wpis został wykreślony z tej ewidencji wcześniej niż 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy prawo przedsiębiorców, nawet jeśli w okresie ostatnich 60 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy wykonywały działalność gospodarczą (art. 193 – Przepisy wprowadzające).

Ustawa przewiduje tzw. „ulgę na start”. Zgodnie z art. 18 ustawy przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej. Skorzystanie z „ulgi na start” jest uzależnione od woli przedsiębiorcy, gdyż może on zrezygnować z tego uprawnienia przez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych (art.18 ust. 2). Oznacz to, że początkujący (uprawniony) przedsiębiorca będzie musiał zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w terminie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, a nie w ciągu 7 dni, jak dotychczas. Potem przedsiębiorca może korzystać z tzw. „małego ZUS-u” przez 2 lata. Nie dotyczy to jednak składek na ubezpieczenia zdrowotne, które będą obowiązkowe również dla tych przedsiębiorców, którzy będą korzystać z „ulgi na start”.

Działalność gospodarczą będzie można podjąć już w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG albo po dokonaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS (art. 17).

Ustawa wprowadza obowiązek korzystania przez przedsiębiorców z rachunku płatniczego przy dokonywaniu lub przyjmowaniu określonych płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą (art. 19).

Identyfikacja przedsiębiorcy w urzędowych rejestrach następuje na podstawie numeru identyfikacji podatkowej (NIP) (art. 20).

Art. 24 ust. 1 ustawy mówi o możliwości zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie jej wykonywania zarówno przez przedsiębiorców wpisanych w CEIDG oraz przedsiębiorców wpisanych w KRS.

Prawo przedsiębiorców wprowadza najważniejsze zasady wiążące przedsiębiorców oraz zasady wiążące organy władzy publicznej w relacjach z przedsiębiorcami (art. 2 i art. 8–15). Zasady te wynikają bezpośrednio lub pośrednio z Konstytucji RP. Do zasad tych należą:

• Zasada wolności działalności gospodarczej i równości przedsiębiorców (art. 2) – to podstawowa zasada wyrażona przez prawo przedsiębiorców, która oznacza swobodę w podejmowaniu, wykonywaniu i zakończeniu działalności gospodarczej dla każdego na równych prawach., a więc obejmuje np. możliwość wybrania formy organizacyjno prawnej prowadzonej działalności a także swobodę umów;
• Zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone” (art. 8) -oznacza rozstrzyganie wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy. Przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa;
• Zasada uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych przedsiębiorców i konsumentów, a także poszanowania i ochrony praw i wolności człowieka (art. 9);
• Zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy (art. 10 ust. 1) – organ kieruje się w swoich działaniach zasadą zaufania do przedsiębiorcy, zakładając, że działa on zgodnie z prawem, uczciwie oraz z poszanowaniem dobrych obyczajów;
• Zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy (art. 10 ust. 2) – jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w tym zakresie pozostają niedające się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organ rozstrzyga je na korzyść przedsiębiorcy;
• Zasada przyjaznej interpretacji przepisów (in dubio pro libertate) (art. 11) -jeżeli przedmiotem postępowania przed organem jest nałożenie na przedsiębiorcę obowiązku bądź ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy, chyba że sprzeciwiają się temu sporne interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ. Wyjątek od tej zasady może nastąpić jedynie jeśli wymaga tego ważny interes publiczny;
• Zasada pogłębiania zaufania, proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania (art. 12) – organ prowadzi postępowanie w sposób budzący zaufanie przedsiębiorców do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania;
• Zasada odpowiedzialności urzędników za naruszenie prawa (art. 13) – funkcjonariusze publiczni ponoszą odpowiedzialność za naruszenie prawa spowodowane ich działaniem lub zaniechaniem na zasadach określonych w odrębnych przepisach;
• Zasada pewności prawa (art. 14) – organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym;
• Zasada udzielania informacji (art. 15) – organ, w zakresie swojej właściwości, udziela przedsiębiorcy informacji o warunkach podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej.

W przypadku załatwiania spraw z zakresu działalności gospodarczej będą obowiązywały następujące zasady:

• Organ nie może odmówić przyjęcia pism i wniosków niekompletnych. Organ nie może żądać dokumentów lub ujawnienia danych, których konieczność przedstawienia, złożenia lub ujawnienia nie wynika z przepisów prawa lub danych, które są w posiadaniu organu lub do których ma dostęp na podstawie odrębnych przepisów (art. 31). Ma to na celu ochronę przedsiębiorcy. Do wydania objaśnień przez ministrów i organy centralne będzie mógł zobowiązać Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
• Art. 34 ust. 1 stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Zgodnie z ustawą nastąpi ograniczenie kontroli działalności gospodarczej. Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców ma być przeprowadzana na zasadach określonych w ustawie – Prawo przedsiębiorców, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z ratyfikowanych umów międzynarodowych albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej (art. 45 ust. 1).

Ponadto, zasady opracowywania projektów aktów normatywnych z zakresu prawa gospodarczego  oraz oceny ich funkcjonowania uregulowane są w art. 66-71. Te przepisy regulują zasady opracowywania przez podmioty posiadające inicjatywę prawodawczą projektów aktów normatywnych określających warunki podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej oraz zasady monitorowania skutków obowiązywania uchwalonych tego rodzaju ustaw.

Ponadto zmiany objęły również ustawę o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy. Nowe regulacje mają usprawnić funkcjonowanie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz Pojedynczego Punktu Kontaktowego, który zostanie zastąpiony przez Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy (PIP). Zmiany obowiązują od 30.04.2018 r., oprócz art. 52 ust. 2 i 9 u.c.e.i.d.g., dotyczącego Punktu Informacji dla Przedsiębiorcy. Ustawa ma zapewnić sprawniejszą obsługę przedsiębiorców. Proces rejestracji oraz dokonywanie zmian danych wpisywanych do CEIDG zostaną uproszczone.

Udostępnianie danych podawanych przez przedsiębiorców będzie zmienione. Dane gromadzone w CEIDG zostaną podzielone na dane: ewidencyjne i informacyjne. Dane ewidencyjne będzie trzeba zmieniać w ciągu 7 dni, licząc od dnia zajścia zmiany. Doręczanie danych osobom trzecim ma na celu udoskonalenie postępowań administracyjnych, które prowadzi się w ramach CEIDG.

Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium RP, która znajduje się w Konstytucji Biznesu, ma na celu zachęcenie cudzoziemców mieszkających w Polsce i inwestorów zagranicznych do rozwijania działalności w naszym kraju. W nowych przepisach określono zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez osoby z zagranicy w Polsce oraz podano zasady tworzenia przez przedsiębiorców zagranicznych oddziałów i przedstawicielstw w naszym kraju.

Celem ustawy o rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, która również jest w pakiecie Konstytucji Biznesu, jest powołanie osoby, która ma stać na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw.

Głównym zadaniem Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców ma być dbanie o prawidłowe wprowadzanie zasad Konstytucji Biznesu. Ma to polegać na ochronie interesów mikro-, małych i średnich przedsiębiorców czy poprawę środowiska prawnego, w którym funkcjonują. Rzecznik MŚP będzie także miał za zadnie opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących interesów mikro-, małych i średnich przedsiębiorców oraz zasad wykonywania działalności gospodarczej, a także pomoc w organizacji mediacji pomiędzy przedsiębiorcami a organami administracji publicznej. Będzie on również zajmował się współpracą z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, których celem jest ochrona praw przedsiębiorców. Rzecznik ma przede wszystkim strzec zasady wolności działalności gospodarczej i pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i równego traktowania oraz zasady uczciwej konkurencji.

Więcej informacji nt. Konstytucji Biznesu można znaleźć na stronie Ministerstwa Rozwoju link.